گفتمان اسلام‌گرای اقتدارگرا در مصر جدید؛ از ژانویۀ 2011 تاکنون

Authors

  • جبار شجاعی دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی جمهوری اسلامی ایران دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه شاهد تهران
  • حسن مجیدی دانشیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)
Abstract:

سقوط مبارک در سال 2011 آغاز تحولی گفتمانی در مصر بود. عناصر رهاشده بر حوزۀ گفتمانگی مصر، گرداگرد دالی خاص درصدد ارائۀ تصویری کارامد از جامعۀ مطلوب مصر و جذب دال‌های شناور در حوزۀ گفتمانگی رقبا بودند. از یک منظر می‌توان گفتمان‌های سیاسی مصر را بر پایۀ اسلام‌گرایی یا سکولاریسم و دموکراسی‌خواهی یا اقتدارگرایی تقسیم کرد. برخی گروه‌های سیاسی مصر، در درون گفتمان اسلام‌گرای اقتدارگرا »عمل کرده و در نزاع گفتمانی شکل گرفته، سعی در هژمون‌سازی خود داشته‌اند. پرسش این مقاله این است که این گفتمان از چه مؤلفه‌هایی برای تسلط هژمونیک خود بهره برده و ساختار گفتمانی آن به‌وسیلۀ چه گروه‌های سیاسی شکل گرفته است؟ این مقاله با روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه نشان می‌دهد که گفتمان یادشده با مرکزیت" خلافت"در مفصل‌بندی با دال‌هایی چون شورا، عدالت، جهاد، شریعت، و در غیریت‌سازی نسبت به غرب و دموکراسی و شیعه؛ سعی در بازخوانی خود برای تناسب با اوضاع دارد، اما تشتت مؤلفه‌های گفتمانی و گروه‌هایی که از این منطق گفتمانی بهره می‌گیرند، موجب شده است تا به‌نوعی دچار زمان پریشی گفتمانی شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

گفتمان سکولار اقتدارگرا در مصر ؛از خیزش ژانویه 2011 تا2015

شکل گیری خیزش 2011 مصر،موجب شد تا نظامی از تداخل گفتمانی در این کشور شکل گرفته و نوعی از تقابل و تعامل را بین سکولارها با مسلک دموکراتیک و اقتدارگرایی و همچنین اسلام گرایان با دو مرام یادشده، شاهد باشیم.از این رو،شاهد شکل گیری مجموعه ای از گفتمان هاییم که در نزاع با هم، سعی در به حاشیه رانی رقیب و تثبیت نظام معنایی خود داشته اند.یکی از این گفتمانها،گفتمان سکولار اقتدارگرا می باشد.بدین ترتیب،سؤا...

full text

شاخص‌های توسعۀ کشور مصر دورۀ انقلاب ژانویۀ 2011

بررسی عمیق تحولات اخیر مصر در واژگونی رژیم حُسنی مبارک و دولت انتخابی پس از انقلاب‌، نشان می‌دهد که جنبش‌های اخیر این کشور نیازمند ارائۀ تحلیلی بر مبنای توسعۀ اقتصادی‌سیاسی است. جهت‌گیری خاص مردم مصر در انقلاب، نه صرفاً برای آزادی بیشتر و نه ‌اندک گرایشی برای برپاساختن خیمۀ دمکراسی به سبک و سیاق غرب بود، بلکه تنها، ناتوانی دولت در بخش مطالبات اقتصادی را دربرمی‌گیرد. براساس دیدگاه نظریه‌پرداز توسع...

full text

بررسی سازه‌انگارانه تأثیر اخوان‌المسلمین بر روابط دوجانبه مصر و اسرائیل پس از بهار عربی (2011 تاکنون)

روابط مصر و اسرائیل از زمان تشکیل دولت اسرائیل در سال 1948 همواره با فراز و فرودهای متعددی روبه‌رو بوده است. طی سال‌ها، مصر رهبری جهان عرب را در رابطه با منازعه اسرائیل و فلسطینیان بر عهده داشته و همین مسئله بر اهمیت این کشور برای اسرائیل در خاورمیانه افزوده است. در دوره‌ طولانی ریاست جمهوری حسنی مبارک، روابط مصر و اسرائیل در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی گسترش یافت. پس از گسترش موج اعتراضا...

full text

نقش طبقه متوسط جدید در انقلاب 2011 مصر

اصلاحات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترده جمال عبدالناصر در مصر که در زمان انورسادات و مبارک نیز پیگیری شد، خصوصاً در زمینه بهداشت و درمان و توسعه آموزش همگانی، باعث افزایش جمعیت جوان و رشد قشر تحصیلکرده دانشگاهی و طبقه متوسط جدید در این کشور شد. از این رو پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این سوال است که طبقه متوسط جدید چه نقشی در انقلاب 2011 مصر داشته است؟ فرض این پژوهش بر آن است که طبقه متوسط جدید ...

full text

نقش طبقه متوسط جدید در انقلاب 2011 مصر

اصلاحات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترده جمال عبدالناصر در مصر که در زمان انورسادات و مبارک نیز پیگیری شد، خصوصاً در زمینه بهداشت و درمان و توسعه آموزش همگانی، باعث افزایش جمعیت جوان و رشد قشر تحصیلکرده دانشگاهی و طبقه متوسط جدید در این کشور شد. از این رو پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این سوال است که طبقه متوسط جدید چه نقشی در انقلاب 2011 مصر داشته است؟ فرض این پژوهش بر آن است که طبقه متوسط جدید ...

full text

طبقه متوسط جدید و چالش‌‌های سیاسی حکومت مصر از دهه 1980 تا 2011 میلادی

تحولات سیاسی و اجتماعی پیوند عمیقی با رشد و گسترش طبقه متوسط جدید دارد. یکی از ویژگی‌های جوامع در حال نوسازی، ظهور و رشد این طبقه اجتماعی است. مصر به‌عنوان بزرگ‌ترین کشور عربی دارای سابقه نوسازی به طول دو قرن است و همین مسئله باعث‌شده تا همواره بستر تحولات اجتماعی باشد و علاوه بر گروه‌های اسلام‌گرا، جریانات، احزاب و گروه‌های جدیدی در آن شکل‌گیرد. مقاله حاضر به بررسی خاستگاه و ریشه‌های ظهور و گس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 46  issue 4

pages  1049- 1066

publication date 2016-12-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023